به نقل از «الف»

نصف خانوارها بدون خودرو / ۲۴ میلیون خودروی موجود عملا در مالکیت ۵/ ۱۳میلیون خانوار

تاریخ انتشار: ۲۴ آذر ۱۴۰۱ | کد خبر: ۳۶۶۱۸۱۹۸

 دنیای اقتصاد نوشت: آمار مالکیت خودرو در حالی برای اولین‌بار از سوی پایگاه اطلاعات رفاه ایرانیان اعلام شد که طبق آن، ۵۰درصد از خانوارهای کشور فاقد خودروی شخصی هستند. بنابراین ۲۴میلیون خودروی موجود عملا در مالکیت ۵/ ۱۳میلیون خانوار (از مجموع ۲۷میلیون خانوار موجود) است. این آمار نشان‌دهنده این است که در دومین بازار گران کالای مصرفی (پس از مسکن) با نابرابری مالکیت خودروهای موجود بین خانوارها مواجه هستیم.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

با در نظر گرفتن ارقام خودروهای موجود و تعداد خانوار، در وهله اول گمان می‌رود حدود ۹۰درصد از خانوارهای ایرانی دارای خودرو هستند؛ اما این‌گونه نیست. این موضوع نشان‌دهنده پدیده چند خودرویی در جامعه ایران است، حال آنکه در آن‌سو نیمی‌از خانوارها از خودروی شخصی بی‌بهره‌اند. به‌نظر می‌رسد دلیل اصلی بی‌خودرویی عمده خانوارها به عدم قدرت خرید آنها برمی‌گردد، چه آنکه خودرو در ایران طی سال‌های اخیر تحت تاثیر انتظارات تورمی و سیاست‌های غلط خودرویی، تبدیل به یک کالای سرمایه‌ای شده و این موضوع منحنی قیمت را صعودی و دسترسی بسیاری ازشهروندان به خودروی شخصی را قطع کرده است.

 بنابر آخرین آمار ارائه‌شده توسط پایگاه رفاه ایرانیان، 50‌درصد از خانوارهای ایرانی فاقد خودرو شخصی هستند، موضوعی که به‌نظر می‌رسد دلیل اصلی آن به عدم‌قدرت خرید طبقات ضعیف جامعه برمی‌گردد.

آمار نشان دهنده این است که در دومین بازار گران کالای مصرفی (پس از مسکن) با نابرابری در توزیع خودروهای موجود بین شهروندان مواجه هستیم. هرچند با وجود 24 میلیون دستگاه خودرو در کشور، در نگاه اول به نظر می رسد بیشتر 27 میلیون خانوار ایرانی دارای خودروی شخصی هستند، با این حال در عمل چنین نیست. به عبارت بهتر، با در نظر گرفتن ارقام خودروهای موجود و تعداد خانوار، در وهله اول گمان می رود حدود 90 درصد خانوارهای ایرانی دارای خودرو هستند، اما عملا 50 درصد از 27 میلیون خانوار فعلی هیچ خودرویی ندارند. این موضوع نشان دهنده پدیده چند خودرویی در جامعه ایران است، حال آنکه در آن طرف ماجرا نصف خانوارهای ایرانی مالک هیچ خودرویی نیستند.

در گزارشی که مرکز پژوهش‌های مجلس شورای‌اسلامی منتشر کرده، خانوارهای ایرانی از منظر داشتن یا نداشتن خودروی شخصی به پنج گروه تقسیم شده‌اند. در این نمودار که از دل آمارهای پایگاه رفاه ایرانیان استخراج‌شده، پنج گروه موردنظر عبارتند از: «خانوارهای فاقد خودرو»، «خانوارهای دارای یک خودرو»، «خانوارهای دارای دو خودرو»، «خانوارهای دارای سه خودرو» و «خانوارهای دارای بیش از سه خودرو.» در این بین، سهم خانوارهای فاقد خودرو با 50‌درصد، از همه بیشتر است و از آن‌سو خانوارهای دارای بیش از سه خودرو کمترین سهم را دارند.

مرور ارقام موجود در این آمار، نشان‌دهنده این موضوع است که عملا 85‌درصد از خانوارهای ایرانی یا خودرو ندارند یا نهایتا دارای یک خودرو هستند. از آن‌سو اما 15‌درصد از خانوارهای ایرانی بین دو و بیش از سه خودرو دارند. بنابر آماری که در خرداد امسال منتشر شد، 24‌میلیون خودرو در ایران وجود دارد که با فرض جمعیت 85‌میلیونی، سرانه خودرو در کشور بیش از 5/ 3 است. به‌عبارت بهتر، به‌طور متوسط به ازای هر 54/ 3 شهروند ایرانی یک خودرو در کشور وجود دارد. با لحاظ‌کردن اینکه بعد خانوار در ایران 1/ 3نفر است و با درنظر گرفتن آمار 50‌درصدی خانوارهای فاقد خودرو، نزدیک به 55‌میلیون شهروند ایرانی دارای خودرو نیستند.

همچنین با توجه به آمار 35‌درصدی خانوارهای دارای یک خودرو و با لحاظ‌کردن بعد خانواده 1/ 3نفری، کمی بیش از 29‌میلیون نفر ایرانی دارای یک خودرو هستند. اینکه چرا نصف خانوارهای ایرانی دارای خودرو شخصی نیستند، در حالت کلی دلایل مختلفی دارد، اما بدون‌تردید مهم‌ترین علت، عدم‌قدرت خرید بخش عظیمی از شهروندان است. البته طبعا دلایلی مانند محدودبودن تولید و بی‌میلی بخشی از شهروندان به داشتن خودروی شخصی نیز می‌تواند در بروز این آمار (فاقد خودرو بودن نیمی از خانوارهای ایرانی) نقش داشته باشد، با این حال ریشه اصلی این اتفاق در همان نبود قدرت خرید است.

 خودروی شخصی آنقدر جذاب هست که اگر به اندازه کافی موجود بوده و قدرت خرید آن وجود داشته باشد، کمتر کسی قید خرید آن را می‌زند. در بسیاری از کشورها نیز اکثر خانواده‌ها دارای خودروی شخصی هستند، زیرا اولا اکثریت جامعه از قدرت خرید حداقلی در بازار برخوردارند و ثانیا قیمت خودروها به شکلی محدود و منطقی بالا می‌رود؛ در واقع در بیشتر کشورها خودرو به‌عنوان یک کالای مصرفی شناخته می‌شود و به همین دلیل تحت‌تاثیر مسائل غیر‌تولیدی با جامپ قیمتی مواجه نمی‌شود. به‌عنوان مثال، قیمت جهانی خودرو طی سه سال‌گذشته رشد کرده، اما این اتفاق دو دلیل عمده داشته که هر دوی آنها به‌طورمستقیم روی میزان تولید و عرضه تاثیر گذاشته‌اند. همه‌گیری ویروس مرگبار کرونا و بروز بحران جهانی کمبود ریزتراشه‌ها، دو علت اصلی رشد قیمت جهانی خودرو به‌شمار می‌روند، زیرا این دو عامل به‌طور مستقیم روی تولید اثر منفی گذاشته و تیراژ خودروسازان را کاهشی کردند. به‌عبارت بهتر، چون تولید جهانی خودرو افت کرد، تعادل عرضه و تقاضا به‌هم خورد و قیمت در حدی نامتعارف بالا رفت.

در ایران هرچند کمبود عرضه نیز یکی از دلایل افزایش قیمت خودرو بوده و هست، اما حداقل طی چهار سال‌گذشته، این عامل در ذیل عوامل غیر‌تولیدی به‌ویژه انتظارات تورمی و نرخ ارز قرار گرفته‌است؛ در واقع آنچه بیش از هر مساله دیگری قیمت خودرو در بازار ایران را بالا برده، رشد انتظارات تورمی و صعود قیمت ارز بوده‌است، اگرچه قیمت خودرو در مبدا همواره طی این سال‌ها سرکوب شده، اما منحنی قیمت کارخانه‌ای خودروها نیز تحت‌تاثیر تورم و قیمت ارز رشد قابل‌توجهی داشته است، بنابراین شهروندان بسیاری نه‌تنها دست‌شان از بازار خودرو کوتاه شده، بلکه توان خرید از مبدا را نیز نداشته و ندارند و انعکاس این ماجرا را می‌توان در آمار «خانوارهای فاقد خودروی شخصی» به‌وضوح دید. مساله دیگر اینجاست که به عکس بسیاری از کشورها، خودرو در ایران تبدیل به یک کالای سرمایه‌ای شده و شهروندان آن را هم‌ردیف با ارز و طلا و سکه به چشم حامی ارزش پول می‌بینند، به‌همین‌دلیل است که وقتی انتظارات تورمی بالا می‌رود و منحنی قیمت در بازارهای مختلف رشد می‌کند، بازار خودرو نیز سر به صعود می‌گذارد. با وجود روشن‌بودن دلایل رشد قیمت خودرو در ایران، سیاستگذار همواره سعی کرده این روند صعودی را با ابزارهای عموما دستوری کنترل کند که طبعا موفق نبوده و تنها سبب ایجاد رانتی هنگفت در بازار شده‌است.

اما طبق آماری که مرکز پژوهش‌های مجلس شورای‌اسلامی به نقل از پایگاه رفاه ایرانیان منتشر کرده، در مجموع بیش از 98‌درصد خانوارهای ایرانی بین صفر تا سه خودروی شخصی دارند. طبق این آمار، نصف خانوارهای ایرانی هیچ خودرویی ندارند که با فرض وجود 27‌میلیون خانوار، عملا 5/ 13میلیون خانوار ایرانی فاقد وسیله نقلیه حداقل چهارچرخ شخصی هستند. این آمار می‌گوید 35‌درصد از خانوارهای ایرانی حداقل یک خودروی شخصی را دارند، بنابراین با فرض عدد 27‌میلیون، حدودا 5/ 9میلیون خانوار ایرانی داری یک وسیله نقلیه حداقل چهارچرخ هستند. از سوی دیگر اما 11‌درصد از خانوارهای ایرانی دارای حداقل دو خودرو هستند، بنابراین با فرض عدد 27‌میلیون، حدودا سه‌میلیون خانوار ایرانی دو وسیله نقلیه شخصی حداقل چهار چرخ را دارا هستند.

در نمودار منتشره اما تعداد خانوارهای دارای سه خودرو نیز مشخص شده‌است. بر این اساس، سه‌درصد از خانوارهای ایرانی دارای سه وسیله نقلیه شخصی حداقل چهارچرخ هستند. با فرض عدد 27‌میلیون، عملا بیش از 800‌هزار خانوار ایرانی حداقل سه وسیله نقلیه شخصی دارند. در نهایت اما مشخص‌شده که یک‌درصد از خانوارهای ایرانی دارای بیش از سه خودرو هستند. با این حساب و با فرض عدد 27‌میلیون، 270‌هزار خانوار ایرانی بیش از سه وسیله نقلیه حداقل چهارچرخ شخصی دارند.

منبع: الف

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.alef.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «الف» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۶۶۱۸۱۹۸ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

رای شورای رقابت درباره تغییر خودروی ثبت نامی در سامانه یکپارچه

به گزارش مرضیه یاسی خبرنگار«تابناک»؛ یکی از مباحثی که طی روزهای اخیر مورد توجه مشتریان و خریداران خودرو قرار گرفته موضوع تغییر خودروی ثبت نامی در سامانه یکپارچه توسط خودروسازان است. بنابراین به دلیل اهمیت، موضوع در جلسه وزارت صمت و شورای رقابت مطرح شد.
اعضای شورای رقابت در این بخش تاکید کرده‌اند که ثبت‌نام در سامانه برای خودرو تعهدی ایجاد نمی‌کند و این نکته در اعلامیه‌های ثبت‌نام در سامانه یکپارچه نیز درج شده است. لذا اعضای شورای رقابت با اکثریت آرا تصویب کردند که شکایات مربوط به ثبت‌نام و مراحل بعدی در سامانه یکپارچه در شورای رقابت غیرقابل‌رسیدگی است.

گروه اول: شکایاتی که موضوع آنها تغییر مدل خودروی ثبت نامی یکپارچه خودرو است بدین توضیح که پس از ثبت نام در سامانه تعیین مدل خودرو درخواستی از جانب مشتری، شرکت خودورساز به مشتری پیامک داده است که نسبت به انعقاد قرارداد در خصوص خودرویی متفاوت اقدام کند. با توجه به اینکه ثبت نام در سامانه برای خودرو تعهدی ایجاد نمی کند. این نکته در اعلامیه ثبت نام در سامانه یکپارچه نیز نیز درج شده است لذا اعضای شورای رقابت با اکثریت آرای حاضرین تصویب کردند که شکایت مربوط به ثبت نام و مراحل بعدی در سامانه یکپارچه در شورای رقابت غیرقابل رسیدگی است.

گروه دوم: هم آن دسته از شکایات هستند که شاکیان اعلام کرده‌اند پس از انعقاد قرارداد، شرکت خودروساز اعلام کرده است که مشتری خودروی دیگری غیر از خودروی ثبت‌نامی تحویل بگیرد. با توجه به اینکه در این شکایات شرکت‌های خودروساز گفته‌اند که در تغییر مدل خودرو هیچ‌گونه اجباری نبوده و به مشتری پیشنهاد شده و صرفا مدل خودرویی که مشتریان رضایت به تغییر داشته‌اند و متمم قرارداد را امضا کرده‌اند، اعمال شده است، اعضای شورای رقابت در این مورد هم با اکثریت آرا تصویب کردند که در مواردی که شاکی قراردادی را امضا کرده و رضایت داده و سپس به شورا شکایت کرده است، قابلیت رسیدگی در شورای رقابت را ندارد. باید به این نکته مهم نیز اشاره کرد و گفت که در این بخش توضیحی در خصوص کسانی که رضایت به تغییر مدل خودرو نداده‌اند و قرارداد هم امضا کرده‌اند، داده نشده است.

با این وجود شورای رقابت عنوان کرده که موضوع قابل‌طرح در شورای رقابت نیست. به عبارت دیگر می‌توان گفت این شورا پای خود را از این اختلاف بیرون کشیده تا خودروساز و متقاضی خودرو رویاروی یکدیگر قرار بگیرند. وزارت صمت به همراه شورای رقابت، با راه‌اندازی سامانه یکپارچه عرضه خودرو، از یک طرف وعده تنظیم بازار را به مردم داد و از سوی دیگر خودروساز را متعهد به میزان عرضه‌ای کرد که خارج از توان تولیدکننده بود.